Verhalen

Mensenhandel in de prostitutie: ‘Dit zal je misschien verbazen maar voor ons is het vaak ook niet meteen zichtbaar’

Deze week is het de week tegen Mensenhandel. In samenwerking met o.a. de overheid, gemeenten en andere maatschappelijke organisaties lanceren wij de campagne ‘Onze Ogen op Mensenhandel’. Maar wat ziet El Roi nou eigenlijk aan mensenhandel in de praktijk? En hoe herkennen wij mensenhandel? Een kort interview met onze directeur Annelies van Til.

Wat is Mensenhandel? [1]
-wat: het werven (voor werk), vervoeren of huisvesten van iemand,
–hoe: met gebruiken van dwang, geweld, misleiding, chantage of misbruik makende van een kwetsbare positie (zoals bij kinderen),
-het doel: iemands inkomsten afnemen of niet uitbetalen (uitbuiting)

Wat ziet El Roi aan mensenhandel in de prostitutie?
‘’Uiteraard zien wij in de prostitutie vooral mensenhandel op het gebied van seksuele uitbuiting. Het dwingen van seksuele handelingen ten financieel gewin van de ander. Dat is de definitie maar hoe dat er praktisch uitziet is vaak veel lastiger te herkennen. Het zal je misschien verbazen maar ook wij zien vaak niet direct of er sprake is van mensenhandel. Het kost tijd en vertrouwen voordat een slachtoffer zich durft te openen. Ze zijn vaak zo beschadigd en wantrouwig. De signalen zijn heel subtiel maar na verloop van tijd worden ze steeds duidelijker. Ik kan mij bijvoorbeeld een recent situatie herinneren waarbij alle alarmbelletjes afgingen. We hadden deze dame ontmoet via het digitaal veldwerk wat we doen als El Roi. Dan ‘boeken’ we een dame die zich online prostitueert en ontmoeten elkaar op een neutrale plek. Vanaf de eerste keer gaf ze aan dat ze graag taalles bij ons wilde volgen. Dat is op zich heel normaal, veel vrouwen volgen taalles bij ons. Maar bij de derde keer taalles begon ze te openen. ‘’Weet je Annelies, ik moet nog wat zeggen… Ik zit met een probleem.’’ Ze vertelde dat ze in de macht van een pooier was en dat ze al zijn geld aan hem moest afstaan. Hij dreigde dat als ze niet meewerkte of aangifte wilde doen dat hij haar kinderen wat aan zou doen. Haar angst was enorm, het was hartverscheurend om te zien.’’

”Een klant belde ons op en zei: Ik moet iets bekennen. Want iets voelt niet goed.”

‘’We hebben ook wel eens een klant gehad die ons opbelde. Hij was wat beschaamd maar zei: ‘’Ik moet iets bekennen. Ik boek vaak een vrouw maar ze wordt eigenlijk altijd door iemand gebracht. Ik weet niet wat het is maar iets voelt heel erg verkeerd.’’ Wij trokken meteen aan de bel bij de politie. Wat bleek? Deze vrouw, die uit Oost-Europa kwam, woonde bij een man zat die al eerder veroordeeld was voor mensenhandel. De klant had het goed aangevoeld: deze vrouw bleek verhandelt te worden.
Ander voorbeeld. Een vrouw uit de seksindustrie zei laatst:  ‘Weet je wat me opvalt? Bijna altijd wanneer vrouwen dit werk starten, snellen er allerlei mannen naar haar toe om zichzelf op te werpen als ‘beschermer’. Ze boeken je raam voor je, regelen een club waar je aan de slag kan, een kamertje. In ruil voor geld beloven ze je te beschermen. De eerste weken had ik ook zo’n ‘beschermer’ maar al heel snel besefte ik: eigenlijk doet deze man niets. Dus ben ik met hem gestopt. Maar de meeste vrouwen kunnen daar niet meer mee stoppen en zitten vast aan zo’n ‘beschermer’.’’’

‘Beschermer?’
‘’Het woord ‘beschermer’ klinkt heel lief maar eigenlijk gaat het natuurlijk hier gewoon om een pooier. Dat is ook meteen het hele probleem: een pooier of mensenhandelaar is niet meteen herkenbaar. Vaak zijn deze mannen innig verweven met het leven van een vrouw, hebben ze soms zelfs een kind met haar of noemen haar ‘vrouw, vriendin’. Van sommige vrouwen is de familie hun pooier. Wij kennen vrouwen die onder druk worden gezet door hun eigen familie in bijvoorbeeld hun thuisland, om te blijven werken. Om geld te blijven sturen. Deze vormen van dwang zijn veel moeilijker om te herkennen en vooral: te erkennen door het slachtoffer zelf. Nu ik erover nadenk zitten heel veel cliënten van El Roi in die situatie. Vooral de vrouwen uit Zuid-Amerika en Oost-Europa. Die zijn namelijk zó kwetsbaar omdat ze het Nederlandse systeem niet kennen en de taal niet. Daar maken maar wat veel mensen gebruik van.’’

”Heel veel cliënten van El Roi zitten in een situatie waarbij de familie hun pooier is.”

De oproep van deze week is ‘Houd je ogen open’.
‘’Ja, als je het hebt over je ogen open houden tegen mensenhandel, dan begint het voor ons met relatie. Ons motto is natuurlijk ‘gezien maar niet bekeken’. Met iemand écht zien en naast iemand gaan staan. Alleen dan ontstaat er het vertrouwen om te delen over misbruik, dwang en intimidatie. Het vergt veel gevoeligheid maar we hebben wel degelijk slachtoffers van mensenhandel kunnen helpen. Waar kan schakelen we altijd zo snel mogelijk met andere instanties. We werken samen met organisaties als Het Leger des Heils, de lokale overheden en de politie. Op die manier hebben we al eerder bijvoorbeeld vrouwen naar een safehouse kunnen brengen of zijn betrokken geweest in de vervolging van een mensenhandelaar.’’

Wij bieden een veilige haven voor mensen uit de seksindustrie. Benieuwd hoe we dat doen?
Klik dan hier. Financieel bijdragen? Klik dan hier.

Heb je zelf vermoeden van mensenhandel of seksuele uitbuiting? Meldt het direct bij de politie,
bij een acute situatie bel 112. Of meldt het bij Comensha, het Landelijk coördinatiecentrum tegen mensenhandel.

Voor meer informatie over de campagne ga naar:
https://www.onzeogenopmensenhandel.nl/

10 inzichten over mensenhandel [2]

1. Mensenhandel en mensensmokkel zijn niet hetzelfde.
2. Bij meer dan de helft van de gevallen in Nederland (68%) is een mensenhandelaar een familielid, vriend, partner of bekende.
3. Ook mannen worden slachtoffer, ook van seksuele uitbuiting.
4. Slachtoffers zien zichzelf bijna nooit als slachtoffer.
5. Buitenlandse slachtoffers hebben vaak weinig kennis van hun rechten en weinig vertrouwen in de politie.
6. Buitenlandse slachtoffers komen vaak uit Roemenië, Polen, Hongarije, Bulgarije en Nigeria en/of landen waar oorlog is.
7. Het aantal slachtoffers van mensenhandel in Nederland per jaar wordt geschat op 6.250.
8. Dat is 6x meer dan het aantal meldingen: veel mensenhandel is verborgen.
9. Het grootste deel van de meldingen over mensenhandel gaat over vrouwelijke slachtoffers van seksuele uitbuiting.
10. 88% van slachtoffers van mensenhandel bezoeken een zorgverlener tijdens de periode van uitbuiting. Ben jij een zorgverlener? Gebruik de toolkit signalering medische professionals.

[1] Defnitie ontleend uit ‘Factsheet Coördinatiecentrum tegen mensenhandel’.

[2] Inzichten ontleend uit ‘Factsheet Coördinatiecentrum tegen mensenhandel’.